Đề xuất tăng tính tự chủ cho VAMC trong xử lý nợ xấu

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định về thành lập, tổ chức và hoạt động của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) và Thông tư quy định về hoạt động mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC nhằm thay thế cho Nghị định số 53 và Thông tư 19.

Bên cạnh các quy định về điều kiện thông thường, dự thảo cũng đề xuất cơ chế xử lý đối với các khoản nợ xấu "ngoại lệ".

Theo quy định chung tại dự thảo Thông tư và dự thảo Nghị định, để VAMC mua nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt, khoản nợ đó phải đáp ứng nhiều điều kiện như: đang hạch toán nội bảng, có tài sản bảo đảm hợp pháp, khách hàng vay còn tồn tại và đạt giá trị tối thiểu theo quy định.

Đồng thời, dự thảo Thông tư và dự thảo Nghị định nêu rõ: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định việc Công ty Quản lý tài sản mua các khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng Việt Nam không đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại khoản 1. Điều này nhằm bảo đảm an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng Việt Nam và xử lý nhanh nợ xấu.

Như vậy, dự thảo đã sửa đổi thẩm quyền so với trước đây (Thông tư 19 yêu cầu NHNN trình Thủ tướng Chính phủ quyết định) nhằm phù hợp với quy định tại dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 53.

Việc đề xuất mua nợ xấu không đủ điều kiện thường xuất phát từ nhu cầu xử lý nợ tại các tổ chức tín dụng yếu kém, gặp khó khăn, do các đơn vị trong NHNN (như Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng) đề xuất chứ không phải từ VAMC, nhằm đảm bảo an toàn hoạt động và đẩy nhanh xử lý nợ xấu.

Bên cạnh đó, dự thảo là đề xuất tăng tính tự chủ cho VAMC trong hoạt động mua bán nợ.

Cụ thể, hiện nay Thông tư 19 yêu cầu VAMC phải lập và trình NHNN phê duyệt "Phương án phát hành trái phiếu đặc biệt" và "Phương án mua nợ theo giá trị thị trường" hàng năm. Tại dự thảo Thông tư thay thế dự kiến sẽ được bãi bỏ các quy định này. Đồng thời, các Điều 12, 13, 24, 25 của Thông tư 19 liên quan đến các phương án này và thủ tục phê duyệt được đề xuất hủy bỏ trong dự thảo mới.

Thay vào đó, dự thảo Thông tư mới quy định VAMC sẽ quyết định việc mua nợ xấu căn cứ vào các điều kiện cụ thể của khoản nợ, "kế hoạch kinh doanh" và năng lực của công ty, cũng như tình hình thị trường.

Việc VAMC phát hành trái phiếu, trái phiếu đặc biệt để thanh toán cho tổ chức bán nợ sẽ căn cứ vào nhu cầu thực tế và kế hoạch kinh doanh của công ty.

Lý do được nêu trong bảng so sánh cho việc hủy bỏ các quy định về phê duyệt phương án chi tiết là do Nghị định thay thế Nghị định 53 đã không còn quy định NHNN phải chấp thuận các phương án này, đồng thời nhằm thực hiện chủ trương cắt giảm thủ tục hành chính.

Đề xuất này, nếu được thông qua, được kỳ vọng sẽ giúp VAMC chủ động và linh hoạt hơn trong việc triển khai các hoạt động mua, bán và xử lý nợ xấu theo kế hoạch kinh doanh tổng thể của mình. Dự thảo Nghị định và Thông tư đang trong giai đoạn lấy ý kiến đóng góp trước khi ban hành chính thức.

Theo các chuyên gia với những điều chỉnh đồng bộ, phù hợp thực tiễn, Dự thảo lần này cho thấy nỗ lực của NHNN trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý xử lý nợ xấu, phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, đồng thời hỗ trợ VAMC nâng cao hiệu quả hoạt động; tiếp tục củng cố vai trò của ngành ngân hàng trong xử lý nợ xấu, một nhiệm vụ then chốt trong quá trình tái cơ cấu hệ thống tài chính, ngân hàng giai đoạn tới.

Hiện tại, các dự thảo này vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến đóng góp trước khi được ban hành chính thức.

Thanh Hoa