Từ việc kênh Youtube Quang Linh Vlog bị chiếm đoạt, đại biểu Quốc hội lo ngại xu hướng tội phạm mạng

Sự phát triển của công nghệ tạo ra một môi trường cho tội phạm mới

Sáng 26/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng, chống tội phạm...

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trình Lam Sinh - Đoàn An Giang nêu ý kiến, qua báo cáo cho thấy bức tranh chung về tình hình an ninh, trật tự xã hội cũng còn nhiều vấn đề đáng lo ngại.

Các loại tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn còn tiếp tục tiếp tục diễn biến phức tạp, một số loại tội phạm có chiều hướng gia tăng như tội phạm giết người; tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội phạm ma túy; chống người thi hành công vụ; tội phạm kinh tế, tham nhũng...

Đáng chú ý, tội phạm sử dụng công nghệ cao hoạt động trên không gian mạng có yếu tố nước ngoài và chủ yếu để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc trái phép, mua bán dữ liệu cá nhân đang ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp.

Theo đại biểu Sinh, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra những thay đổi to lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người chúng ta. Tuy nhiên, cũng đi kèm theo một loạt nguy cơ, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh mạng và tội phạm trực tuyến.

Một trong những hình thức phổ biến của tội phạm trong lĩnh vực này là sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản. Đây là vấn đề hết sức nghiêm trọng, đe dọa sự an toàn và ổn định của an ninh mạng và của xã hội.

Theo báo cáo của Chính phủ, tội phạm sử dụng công nghệ cao tiếp tục gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn tội phạm mới, lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng diễn ra với các phương thức, thủ đoạn hết sức tinh vi.

Cụ thể như tạo lập các trang mạng giả mạo của cơ quan công an, của các cơ quan tư pháp để hướng dẫn việc tiếp nhận thông tin tội phạm, hướng dẫn người dân cài đặt các ứng dụng dịch vụ công để qua đó sẽ thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản và các hoạt động tổ chức đánh bạc qua mạng.

Các đường dây điều hành hoạt động tín dụng đen qua mạng tấn công để chiếm đoạt các tài khoản mạng xã hội của những người có ảnh hưởng sau đó đổi tên, tán phát các thông tin, hình ảnh, quảng cáo để phục vụ cho mục đích trục lợi.

Đại biểu Trình Lam Sinh dẫn ví dụ như kênh Youtube của Quang Linh Vlog đã bị chiếm đoạt, hay một công nghệ mới là sử dụng công nghệ Deepfake giả mạo khuôn mặt, giọng nói của người thân hoặc cơ quan chức năng để tấn công, lừa đảo người sử dụng.

Bên cạnh đó, chỉ trong một năm, số vụ đánh bạc, tổ chức đánh bạc trên Internet bị phát hiện và triệt phá là 1.100 vụ, tăng hơn gấp 2 lần so với năm 2023. Số lượng đối tượng phạm tội là 529 đối tượng, tăng gần 24% so với năm 2023. Số bị can khởi tố mới là 658 bị can, tăng trên 57% so với năm 2023.

Có thể nói với sự phát triển của khoa học - công nghệ nói chung và công nghệ thông tin mạng viễn thông nói riêng đã trở thành một môi trường cho tội phạm mới.

Ghi nhận sự quyết liệt trong chỉ đạo thực hiện giải pháp để khắc phục về các nguy cơ mất an toàn, an ninh, đại biểu đề nghị các cơ quan chức năng tiếp tục thực hiện tốt công tác dự báo và liên tục có những cảnh báo về hành vi, thủ đoạn của các loại tội phạm để người dân được biết. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác có sử dụng công nghệ cao.

Đại biểu Trình Lam Sinh cũng đề nghị các cơ quan chức năng khai thác có hiệu quả tiện ích của các trang mạng xã hội để đăng tải, cập nhật các thông tin cảnh báo về tội phạm, hành vi, thủ đoạn tội phạm phù hợp với diễn biến tình hình mới, nhất là ở khu vực nông thôn và miền núi.

Ngoài ra, cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn để phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm trên không gian mạng; chuẩn hóa thông tin về thuê bao di động, đẩy mạnh triển khai thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; tiếp tục rà soát các quy định còn bất cập, còn thiếu để trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình mới.

Hơn nữa, để đấu tranh có hiệu quả đối với loại tội phạm này, đại biểu đề nghị Chính phủ cần đầu tư kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị để đảm bảo các điều kiện làm việc cho các lực lượng trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tăng cường hợp tác quốc tế.

"Chưa bao giờ người làm cha, làm mẹ phải lo lắng nhiều đến vậy"

Nêu tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật của người chưa thành niên có chiều hướng gia tăng, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) chỉ ra, toàn quốc phát hiện 5.216 vụ, 15.243 đối tượng, trong đó hơn 30% là nữ, tăng 15,6% về số đối tượng, đã khởi tố 2.854 vụ, 6.325 bị can; xử lý hành chính hơn 10.000 vụ, trong đó nhiều em là học sinh, sinh viên.

"Trong thời gian qua, đã xảy ra nhiều vụ việc hết sức đau lòng, chỉ một mâu thuẫn nhỏ, chỉ cảm thấy không vừa ý, vừa mắt trong đời sống sinh hoạt, các em có thể giải quyết với nhau bằng hung khí và để lại những hậu quả nặng nề cho bản thân các em, gia đình và xã hội", đại biểu Dương Khắc Mai nêu thực tế và cho rằng đây là điều rất đáng báo động, tạo ra sự lo lắng trong xã hội.

Đại biểu cho biết, qua trao đổi với nhiều phụ huynh, họ cảm thấy chưa thực sự an tâm khi con em mình ra đường, tham gia các hoạt động xã hội trong nhà trường. Bởi thực tế, vẫn thường xuyên xảy ra những vụ việc thanh thiếu niên tụ tập, gây rối trật tự công cộng và thông qua mạng xã hội để giải quyết mâu thuẫn lẫn nhau.

"Chưa bao giờ người làm cha, làm mẹ phải lo lắng nhiều đến vậy", đại biểu Dương Khắc Mai bày tỏ lo ngại.

Để kéo giảm và ngăn ngừa tội phạm trong thanh, thiếu niên, đại biểu cho rằng, bên cạnh trách nhiệm của chính quyền, gia đình nhà trường, xã hội, đề nghị Chính phủ đánh giá sát hơn, toàn diện hơn về tình hình trong thời điểm hiện nay và có tính dự báo trong thời sắp tới, để có những giải pháp đồng bộ, toàn diện.

Đồng thời có những biện pháp chế tài mạnh mẽ để kiểm sát tốt hơn việc sử dụng mạng xã hội để phạm tội và vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên.

Đại biểu đoàn Đắk Nông đặt câu hỏi về trách nhiệm của gia đình, dòng họ, hàng xóm, nhà trường, đoàn thể xã hội trước thực trạng này và phải làm gì để hạn chế?