IEA: Châu Á sẽ sử dụng một nửa lượng điện thế giới vào năm 2025

Theo dự báo mới được Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công bố, châu Á sẽ lần đầu tiên sử dụng một nửa lượng điện của thế giới vào năm 2025, trong khi châu Phi tiếp tục tiêu thụ ít hơn nhiều so với tỷ lệ dân số toàn cầu.

Phần lớn việc sử dụng điện của châu Á sẽ là ở Trung Quốc, một quốc gia có 1,4 tỷ người có tỷ lệ tiêu thụ toàn cầu sẽ tăng từ 1/4 vào năm 2015 lên 1/3 vào giữa thập kỷ này. Keisuke Sadamori - Giám đốc thị trường năng lượng và an ninh của IEA - cho biết: Trung Quốc sẽ tiêu thụ nhiều điện hơn cả Liên minh châu Âu, Mỹ và Ấn Độ cộng lại. Ngược lại, châu Phi - nơi sinh sống của gần 1/5 trong tổng số 8 tỷ dân trên thế giới sẽ chỉ chiếm 3% mức tiêu thụ điện toàn cầu vào năm 2025. Điều này và dân số ngày càng tăng nhanh có nghĩa là vẫn có nhu cầu lớn về tăng cường điện khí hóa ở châu Phi.

Báo cáo hàng năm của IEA dự đoán rằng năng lượng hạt nhân và năng lượng tái tạo như gió và mặt trời sẽ chiếm phần lớn mức tăng trưởng cung cấp điện toàn cầu trong ba năm tới. Điều này sẽ ngăn chặn sự gia tăng đáng kể phát thải khí nhà kính từ ngành điện. Các nhà khoa học cho biết cần phải cắt giảm mạnh tất cả các nguồn phát thải càng sớm càng tốt để giữ cho nhiệt độ trung bình toàn cầu không tăng 1,5 độ C (2,7 độ F) so với mức thời kỳ tiền công nghiệp.

Mục tiêu đó, được đặt ra trong hiệp định khí hậu Paris 2015, dường như ngày càng đáng ngờ khi nhiệt độ đã tăng hơn 1,1 độ C kể từ giai đoạn tham chiếu. Một hy vọng để đạt được mục tiêu là sự thay đổi bán buôn từ nhiên liệu hóa thạch như than đá, khí đốt và dầu sang các nguồn năng lượng carbon thấp. Nhưng trong khi một số khu vực đang giảm sử dụng than và khí đốt để sản xuất điện, thì ở những khu vực khác, mức tiêu thụ đang tăng lên.

Báo cáo dài 134 trang của IEA cũng cảnh báo rằng cung và cầu điện đang ngày càng phụ thuộc vào thời tiết, một vấn đề thúc giục các nhà hoạch định chính sách phải giải quyết. Ngoài hạn hán ở châu Âu, còn có những đợt nắng nóng ở Ấn Độ (năm ngoái). Tương tự, miền trung và miền đông Trung Quốc cũng bị ảnh hưởng bởi các đợt nắng nóng và hạn hán. Mỹ cũng chứng kiến những cơn bão mùa đông nghiêm trọng vào tháng 12/2022 và tất cả những sự kiện đó đã gây căng thẳng lớn cho hệ thống điện của những khu vực này.

IEA cho biết khi quá trình chuyển đổi năng lượng sạch tăng tốc, tác động của các sự kiện thời tiết đối với nhu cầu điện sẽ tăng lên do quá trình điện khí hóa hệ thống sưởi tăng lên, trong khi tỷ lệ năng lượng tái tạo phụ thuộc vào thời tiết sẽ tiếp tục tăng trong hỗn hợp phát điện. Trong một thế giới như vậy, việc tăng tính linh hoạt của hệ thống điện đồng thời đảm bảo an ninh nguồn cung và khả năng phục hồi của mạng lưới sẽ rất quan trọng.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, tỷ lệ tiêu thụ điện năng toàn cầu của châu Á đã tăng nhanh chóng từ khoảng 1/4 vào năm 2000. Trung Quốc là nhân tố lớn nhất trong quá trình chuyển đổi này. Trong khi vào năm 2000, nước này chỉ sử dụng 10% năng lượng của thế giới, tỷ lệ đó được dự đoán sẽ lên tới 33% vào năm 2025.

Trong khi tốc độ tăng dân số của Trung Quốc hiện đã đảo ngược, mức sống ngày càng cao vẫn đang thúc đẩy nhu cầu điện ngày càng tăng, ví dụ như trong điều hòa không khí. Các quốc gia lớn khác ở châu Á dự kiến sẽ tăng dân số cho đến nửa sau của thế kỷ hiện tại, có nghĩa là nhu cầu về điện thậm chí còn nhiều hơn khi các quốc gia này đang tăng dân số và tiến trình phát triển của họ.

Châu Á đã và đang tăng cường sử dụng các nguồn điện tái tạo, nhưng một phần do nhu cầu khổng lồ của khu vực này, nhiều nơi cũng phụ thuộc vào điện đốt than. Ví dụ, Trung Quốc đã phát triển song song cả hai nguồn điện. Mặc dù việc xây dựng các nhà máy điện than đang diễn ra, lượng khí thải gây ra ở Trung Quốc sẽ sớm bắt đầu giảm trong khi vẫn ở mức cao. Do các mốc thời gian phát triển khác nhau, lượng khí thải từ các quốc gia châu Á khác dự kiến sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, tỷ lệ trong lượng khí thải châu Á bắt đầu nhỏ hơn nhiều.