Khu thương mại tự do Đồng Nai: Động lực tăng trưởng trong kỷ nguyên mới

Tọa độ vàng cho khu thương mại tự do thế hệ mới

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng số hóa, xanh hóa và toàn cầu hóa chuỗi cung ứng, việc xây dựng các khu thương mại tự do được xem là bước đi chiến lược để Việt Nam gia tăng năng lực cạnh tranh quốc tế. Với lợi thế đặc biệt về vị trí địa lý, hạ tầng giao thông liên vùng và đặc biệt là sự hiện diện của Cảng hàng không quốc tế Long Thành – “siêu dự án thế kỷ”, tỉnh Đồng Nai đang được đánh giá là địa phương lý tưởng để hình thành một khu thương mại tự do kiểu mẫu, đóng vai trò động lực tăng trưởng trong kỷ nguyên mới.

Khu thương mại tự do là mô hình phát triển kinh tế đặc biệt, đã chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia như Singapore, UAE, Hàn Quốc, Trung Quốc... Mô hình này tích hợp các ưu đãi vượt trội về thuế, hải quan, đầu tư, cơ chế quản lý linh hoạt, tạo điều kiện lý tưởng cho doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh toàn cầu.

Đồng Nai hiện đang hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết để phát triển khu thương mại tự do như: Sân bay Long Thành là trung tâm trung chuyển quốc tế mới của khu vực, với công suất hàng chục triệu lượt khách và hàng triệu tấn hàng hóa mỗi năm, hứa hẹn đóng vai trò then chốt trong chuỗi logistics toàn cầu.

Hệ thống giao thông liên kết vùng đang được đầu tư đồng bộ như cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Dầu Giây – Phan Thiết, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, cùng hệ thống cảng ICD và đường sắt kết nối sân bay với khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam.

Quỹ đất và năng lực công nghiệp mạnh với hơn 60.000 ha đất quy hoạch khu công nghiệp, hơn 30 khu công nghiệp hoạt động hiệu quả, tạo điều kiện lý tưởng để hình thành khu thương mại tự do kết hợp logistics – công nghệ cao – dịch vụ giá trị gia tăng.

Mô hình khu thương mại tự do tại Đồng Nai được định hướng là khu phi thuế quan kiểu mới, không chỉ phục vụ sản xuất, xuất khẩu mà còn là nơi tích hợp trung tâm tài chính, thương mại xuyên biên giới, dịch vụ logistics hiện đại, ứng dụng công nghệ số như 5G, IoT, AI, tạo nên một khu kinh tế thông minh, xanh và bền vững.

Tạo động lực lan tỏa vùng và nâng tầm vị thế quốc gia

Việc thiết lập khu thương mại tự do tại Đồng Nai không chỉ đơn thuần mang ý nghĩa phát triển kinh tế địa phương mà còn đóng vai trò chiến lược trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, nhất là trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái cấu trúc mạnh mẽ.

Thứ nhất, khu thương mại tự do giúp tối ưu hóa lợi thế của sân bay Long Thành, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa, tăng cường kết nối thương mại – logistics toàn cầu, giảm chi phí chuỗi cung ứng và tăng giá trị gia tăng.

Thứ hai, mô hình này sẽ là “nam châm” thu hút FDI thế hệ mới, đặc biệt từ các tập đoàn công nghệ, y tế, logistics, điện tử, trung tâm dữ liệu, thương mại điện tử xuyên biên giới – phù hợp định hướng phát triển nền kinh tế tri thức và số hóa.

Thứ ba, khu thương mại tự do tại Đồng Nai còn là cơ hội để Việt Nam thử nghiệm các chính sách quản trị, ưu đãi đầu tư, cải cách hành chính, từ đó nhân rộng mô hình ra các địa phương khác, tương tự cách Thâm Quyến hay Dubai đã phát triển thành công.

Thứ tư, sự hình thành khu thương mại tự do sẽ tạo động lực thúc đẩy phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Cùng với TP. Hồ Chí Minh mới, trung tâm tài chính, Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) cửa ngõ cảng biển, Bình Dương (cũ) sản xuất công nghiệp, Đồng Nai sẽ là mắt xích then chốt trong tam giác phát triển “sản xuất – logistics – thương mại quốc tế”. Từ đây, sẽ mở ra không gian phát triển kinh tế mới cho toàn khu vực Đông Nam Bộ, hình thành cực tăng trưởng liên kết vùng có tầm vóc quốc tế, đóng góp tích cực vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong giai đoạn tới.