Vì sao xuất khẩu ngành phân bón Việt Nam chưa có động lực tăng trưởng rõ ràng?

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng: “Việc Trung Quốc yêu cầu một số nhà sản xuất Ure tạm dừng xuất khẩu sản phẩm trong tháng 9 sẽ làm dấy lên lo ngại về sự thiếu hụt nguồn cung tại quốc gia này”.

Thế giới chưa ghi nhận biến động nổi bật, Trung Quốc hạn chế xuất khẩu Ure

Ngay sau khi Trung Quốc xuất khẩu thành công 1,1 triệu tấn Ure sang Ấn Độ (trên tổng số 1,76 tấn) với mức giá trung bình 400 USD/tấn (thời gian vận chuyển đến hết 26/9). Ngay sau đó, một số công ty xuất khẩu Ure như Sini-Agri và Tập đoàn Zongnong thông báo tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu mới trong tháng 9. Điều này làm dấy lên lo ngại Trung Quốc có thể rơi vào tình trạng thiếu than nhiệt và dẫn đến việc phải đóng cửa các nhà máy sản xuất Ure.

Theo đơn vị phân tích cho biết, những lo ngại trên xuất phát từ nhiều lý do. Cụ thể, giá Ure nội địa tại Trung Quốc hiện đang giao dịch tại mức 2.650 nhân dân tệ/tấn, tương đương 362 USD/tấn, thấp hơn 14% so với giá xuất khẩu là 420 USD/tấn. Song song, mức chênh lệch giá này có thể là “đòn bẩy" giúp các nhà sản xuất đẩy mạnh xuất khẩu và gây thiếu hụt nguồn cung trong nước.

Cùng cảnh đó, Ure nội địa Trung Quốc tăng liên tục từ tháng 7 đến nay, giá đã tăng 15%, và chưa có dấu hiệu dừng lại. Chính phủ Trung Quốc yêu cầu hoãn xuất khẩu cũng là một trong những lý do nhằm giúp ổn định nguồn cung trong nước và giảm gánh nặng chi phí đầu vào cho nông dân.

Đại điện VDSC cho rằng: “Giá than nhiệt Trung Quốc so với giá dầu thế giới có độ tương quan cao. Bởi vậy, theo xu hướng giá dầu hiện nay, than nhiệt Trung Quốc cũng có thể tăng trong thời gian tới".

Ngoài ra, Bloomberg cũng dự báo, tại Trung Quốc nếu giá than nhiệt vượt 1.100 nhân dân tệ/tấn thì các nhà máy điện than sẽ ghi nhận lỗ, điều này có thể dẫn đến việc phải đóng cửa nhà máy với hệ lụy thiếu điện. Giá dầu Brent và than nhiệt Trung Quốc hiện nay tăng lần lượt 6%, 3% so với tháng 8. Kết quả là, một số nhà sản xuất phân bón tại miền Bắc nước này tăng lượng hàng tồn kho.

Tại phía Bắc, 2 mỏ than tỉnh Thiểm Tây bị buộc phải đóng cửa vào đầu tháng 9 do không tuân thủ các quy tắc an toàn lao động. Cùng với đó, Chính phủ cũng yêu cầu khoảng 12 mỏ khác đóng cửa vài tuần sau một vụ tai nạn lao động nghiêm trọng. Điều này làm dấy lên mối lo ngại về an toàn lao động trong ngành khai thác than tại Trung Quốc.

Trên thế giới, từ đầu tháng 9 đến nay, giá Ure vẫn chưa ghi nhận một biến động nổi bật nào sau thông tin một số doanh nghiệp Trung Quốc hạn chế xuất khẩu Ure. So với tháng 8, giá Ure Biển Đen giảm 11% và Trung Đông đã giảm 1%, giá Ure xuất khẩu Trung Quốc chỉ tăng nhẹ 3%.

Giá Ure thế giới được kỳ vọng tăng trong ngắn hạn nhờ lực cầu từ Ấn Độ và Brazil. Trong trường hợp lý tưởng nhất, giá Ure thế giới trong giai đoạn từ tháng 9 đến cuối năm nay được kỳ vọng tăng thêm 12% đến 31%.

Doanh nghiệp trong nước không mặn mà với việc xuất khẩu

Theo đánh giá của VDSC, giá Ure nội địa và thế giới có sự chênh lệch là lý do các doanh nghiệp trong nước không mặn mà với việc xuất khẩu, ít nhất là trong quý 3/2023. Bởi, giá Ure nội địa khoảng 10,5 triệu đồng/tấn, tương đương 443 USD/tấn, cao hơn mức giá trung bình thế giới là 400 USD/tấn.

Đơn vị phân tích cho rằng, khủng hoảng nguồn cung toàn cầu sẽ khó mà lặp lại lần nữa, vì hiện tại chưa có một tín hiệu rõ ràng nào cho thấy Trung Quốc và Nga sẽ dừng hoàn toàn việc xuất khẩu Ure từ nay cho đến cuối năm. VDSC đặt kỳ vọng giá Ure nội địa trong nửa cuối năm có thể sẽ tăng 12% so với đầu năm 2023.

Thông thường quý 3 là mùa tiêu thụ phân bón thấp điểm. Tuy nhiên, nông dân tại Đồng bằng sông Cửu Long hiện rất tích cực gieo trồng vụ 3 (vụ Thu Đông) bởi vì giá gạo trắng 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam khoảng 596 USD/tấn, tăng 43% so với cùng kỳ và tăng 10% so với tháng 8, điều này có thể giúp tăng sản lượng kinh doanh phân bón.

Cùng với đó, VDSC dự báo quý 3/2023, giá bán Ure trong nước trung bình của Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - CTCP (Đạm Phú Mỹ - Mã: DPM) sẽ tăng 10% so với quý trước, theo đà tăng của giá Ure thế giới. Công ty cũng có thể ghi nhận 3.855 tỷ đồng doanh thu tăng 4% so với quý trước, giảm 1% so với cùng kỳ. Trong đó, lợi nhuận sau thuế có thể tích cực hơn 350 tỷ đồng tăng 233% so với quý trước, giảm 65% so với cùng kỳ nhờ chi phí vận chuyển khí giảm. Còn lợi sau thuế quý IV ước tính đạt 413 tỷ đồng tăng 18% với quý trước và giảm 63% so với cùng kỳ.

Về CTCP Phân bón Bình Điền (Mã chứng khoán: BFC), giá bán NPK duy trì ở mức vừa phải còn sản lượng tiêu thụ có thể tăng 10% so với quý 2/2023 và 27% so với cùng kỳ năm trước. Giá bán trong quý 3/2203 có thể đi ngang, đạt mức khoảng 13.300 đồng/kg và giảm 19% so với cùng kỳ.

VDSC dự báo, doanh thu của BFC trong quý 3/2203 có thể đạt 2.355 tỷ đồng, chỉ tăng nhẹ 1% so với quý trước và tăng 3% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ là khoảng 56 tỷ đồng, tăng 6% so với quý 2/2023 và tăng 826% so với cùng kỳ năm 2022.

Thu Trang