Nông thôn mới Phú Thọ tăng tốc nhờ sức mạnh hợp tác và đổi mới sáng tạo

Trong bức tranh phát triển nông thôn mới đầy khởi sắc ở Phú Thọ, các HTX đóng vai trò then chốt, vừa là đầu tàu thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hiện đại, vừa là hạt nhân gắn kết cộng đồng, nâng tầm thương hiệu nông sản địa phương.

Khát vọng từ quê hương

Giữa những ngọn núi xanh ngát của vùng Tam Đảo, câu chuyện khởi nghiệp của anh Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc HTX Nấm Tam Đảo (xã Tam Dương Bắc), đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người trẻ dám nghĩ, dám làm.

Sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Giao thông Vận tải và từng có công việc ổn định, anh Huy lại chọn con đường khác là trở về quê hương để khởi nghiệp bằng nghề trồng nấm.

Năm 2009, anh thành lập HTX Nấm Tam Đảo, bắt đầu với nấm bào ngư, linh chi. Nhưng chỉ dừng lại ở đó thì chưa đủ khác biệt. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm hiểu thị trường, anh Huy quyết định chuyển hướng sang trồng nấm đông trùng hạ thảo, một loại nấm có nguồn gen quý hiếm, giá trị kinh tế cao.

“Khởi nghiệp không phải để làm giàu cho riêng mình, mà là tạo công ăn việc làm cho bà con, biến nông nghiệp quê hương thành ngành nghề bền vững”, người sáng lập HTX Nấm Tam Đảo chia sẻ.

Bám sát chủ trương của Đảng, Nhà nước và các định hướng phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh, HTX Nấm Tam Đảo tích cực tham gia các chương trình khuyến công, OCOP (Mỗi xã một sản phẩm).

Đến nay, HTX đã có 11 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao, trong đó sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo sấy thăng hoa còn được vinh danh là Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc năm 2024.

Với mô hình nông nghiệp tuần hoàn “Dâu tằm - tơ lụa - đông trùng hạ thảo”, HTX không chỉ tận dụng tối đa tài nguyên sẵn có, mà còn tạo chuỗi sản xuất khép kín, thân thiện với môi trường. Qua đó, HTX đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Chính nhờ cách làm khác biệt ấy, năm 2025, HTX Nấm Tam Đảo được Liên minh HTX Việt Nam tôn vinh với danh hiệu “Ngôi sao HTX năm 2025”. Giải thưởng này không chỉ ghi nhận nỗ lực của cá nhân anh Huy, mà còn khẳng định hướng đi đúng đắn của HTX nông nghiệp thời kỳ mới, ứng dụng khoa học công nghệ, liên kết chuỗi giá trị, phát triển sản phẩm theo hướng bền vững.

Liên kết để cùng phát triển

Nếu HTX Nấm Tam Đảo là điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới ở Tam Dương Bắc, thì tại xã Phùng Nguyên, HTX Vân Cáp là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi trong tư duy sản xuất của nông dân Đất Tổ. Từ chỗ trồng trọt nhỏ lẻ, phụ thuộc vào thương lái, nay người dân đã liên kết lại để sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP.

Ông Bùi Minh Vang, Giám đốc HTX, cho biết: “Trước đây, bà con trồng rau chỉ để bán lẻ ở chợ, nay chúng tôi sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, có tem, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc. Cây rau được kiểm tra thường xuyên, sản phẩm đạt chất lượng tốt, an toàn cho người tiêu dùng”.

Hiện vùng chuyên canh rau an toàn của HTX Vân Cáp đã mở rộng hơn 9,5 ha, sản lượng gần 3 tấn/ngày, doanh thu 500–700 triệu đồng/tháng. Rau được phân phối đến hệ thống siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, bếp ăn trong và ngoài tỉnh.

Không chỉ mang lại thu nhập ổn định, HTX còn tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương, góp phần thực hiện nhiều tiêu chí quan trọng như “thu nhập – việc làm – môi trường” trong xây dựng nông thôn mới.

Nông thôn mới Phú Thọ ngày càng khởi sắc.

Trong khi đó, tại xã Hoàng An, HTX Nông nghiệp sạch Hiền Khánh Linh đang là điểm sáng trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao. HTX đầu tư hệ thống nhà màng, nhà lưới khép kín và mạnh dạn đưa giống măng tây Atlas F1 vào trồng theo tiêu chuẩn VietGAP.

Với diện tích 3.000 m², măng tây được trồng trong điều kiện nhiệt độ ổn định, không sử dụng hóa chất, toàn bộ phân bón đều là phân vi sinh ủ hoai mục. Mô hình này cho hiệu quả kinh tế cao, có thể thu hoạch liên tục trong 7–10 năm, giúp nông dân có nguồn thu bền vững, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái.

Cùng hướng phát triển xanh, HTX Sản xuất và Thương mại Định Trung (phường Vĩnh Phúc) cũng đang khẳng định thương hiệu nông nghiệp hữu cơ của Phú Thọ.

Được thành lập từ năm 2017, HTX có gần 40 thành viên, sản xuất trên 3,5 ha, mỗi ngày cung ứng gần 1 tấn rau hữu cơ cho trường học, siêu thị, nhà hàng trong và ngoài tỉnh.

Theo bà Hoàng Thị Tám, Phó Giám đốc HTX, toàn bộ sản phẩm được sản xuất theo nguyên tắc “5 không”, gồm không thuốc trừ sâu, không chất kích thích, không thuốc diệt cỏ, không dư lượng hóa chất, không chất bảo quản.

“Trước đây, bà con rất lo đầu ra, nay chúng tôi chỉ cần tập trung sản xuất, còn đầu ra đã có HTX lo. Sản phẩm hữu cơ bán được giá cao, ổn định, đời sống thành viên cũng khấm khá hơn”, bà Tám chia sẻ.

Hướng tới nông thôn hiện đại, văn minh

Những mô hình HTX điểm không chỉ góp phần thực hiện tiêu chí “tổ chức sản xuất” trong xây dựng nông thôn mới, mà còn giúp Phú Thọ hướng tới nền nông nghiệp xanh – sạch – công nghệ cao, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp địa phương.

Song hành cùng các mô hình HTX tiêu biểu là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” được triển khai sâu rộng trên toàn tỉnh. Trong 5 năm qua, MTTQ và các đoàn thể đã vận động nhân dân hiến hơn 4,8 triệu m² đất, đóng góp trên 1.000 tỷ đồng và 1,9 triệu ngày công để mở rộng đường làng, xây dựng công trình phúc lợi, nhà văn hóa, sân thể thao, tôn tạo di tích lịch sử.

Nhờ những nỗ lực đồng bộ ấy, đến nay nhiều địa phương của Phú Thọ đã đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Nổi bật như xã Liên Châu – nơi có kết cấu hạ tầng hiện đại, cảnh quan đẹp, 29/38 thôn đạt chuẩn thôn kiểu mẫu, 11 thôn đạt chuẩn “thôn thông minh”. Đây chính là hình mẫu để các địa phương khác học tập trong giai đoạn 2025–2030.

Trong hành trình xây dựng nông thôn mới của Phú Thọ, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Các chương trình hỗ trợ như tập huấn quản trị HTX, chuyển giao kỹ thuật sản xuất, xúc tiến thương mại, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, phát triển sản phẩm OCOP đã tạo động lực giúp các HTX phát huy nội lực, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Nhiều mô hình HTX trên địa bàn tỉnh được lựa chọn là điểm giới thiệu và nhân rộng toàn quốc, góp phần thực hiện các tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam không chỉ giúp HTX đổi mới phương thức sản xuất, mà còn góp phần định hình kinh tế hợp tác kiểu mới, gắn kết chặt chẽ giữa người sản xuất – doanh nghiệp – thị trường.

Với những thành quả đã đạt được, Phú Thọ đang tự tin bước vào giai đoạn mới của chương trình xây dựng nông thôn mới. Toàn tỉnh xác định mục tiêu đến năm 2030 sẽ có thêm nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, hình thành các vùng sản xuất tập trung, ứng dụng công nghệ cao, gắn với phát triển du lịch nông nghiệp, sinh thái.

Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tiếp tục được xem là nền tảng quan trọng, gắn kết ý Đảng – lòng dân, phát huy sức mạnh cộng đồng. Trong đó, các HTX sẽ tiếp tục là “cánh tay nối dài” của chính quyền trong việc tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và bảo vệ môi trường nông thôn.

Nam Phong