Nhân rộng mô hình kinh tế hiệu quả để người dân Phước Chánh hết nghèo

Mới đây, chính quyền xã Phước Chánh đã đặt ra chỉ tiêu đến năm 2030 thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 60 triệu đồng/năm, có ít nhất 3 sản phẩm đạt chuẩn OCOP và giảm nghèo bình quân 5%/năm. Xã cũng xác định mục tiêu xây dựng xã Phước Chánh đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030 và đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

Không để tư tưởng trông chờ, ỷ lại

Xã Phước Chánh được thành lập trên cơ sở sáp nhập hai xã Phước Công và Phước Chánh cũ thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam trước đây. Với những chỉ tiêu nêu trên sẽ đòi hỏi nhiều việc phải làm, nhất là cần chú trọng xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, chuyển dịch sang sản xuất hàng hóa và thay đổi tư duy sản xuất cũ nhằm nâng cao thu nhập người dân.

Như ở địa bàn xã Phước Chánh (cũ) với 97% dân số là người Bhnong (thuộc dân tộc Giẻ Triêng), trước đây có tỷ lệ hộ nghèo cao, người dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước. Với rất nhiều quyết tâm, chính quyền nơi đây đã ban hành nhiều văn bản cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng, đồng thời tận dụng các chính sách hỗ trợ. Bên cạnh đó là việc vận động người dân áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, phát triển mô hình vườn rừng, chăn nuôi để cải thiện đời sống.

Nhờ nỗ lực không ngừng mà diện mạo địa bàn Phước Chánh (cũ) đã thay đổi vượt bậc. Thu nhập bình quân đầu người hồi năm 2024 đạt 45 triệu đồng/năm. Người dân được hưởng lợi từ các mô hình sản xuất, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển.

Thực tế cho thấy mức thu nhập bình đầu người nêu trên ở Phước Chánh vẫn thấp hơn mặt bằng chung của Tp. Đà Nẵng và thuộc nhóm xã có mức thu nhập thấp. Tỷ lệ nghèo đa chiều là 22,84% (trong đó tỷ lệ hộ nghèo là 8,54 %, tỷ lệ hộ cận nghèo là 14,30 %). 

Tỷ lệ hộ nghèo là một trong những thách thức lớn trong thời gian tới đối với quá trình phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng nông thôn mới cho xã Phước Chánh sau sáp nhập. Đặc biệt, tỷ lệ nghèo trong nhóm đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ, người cao tuổi chiếm tỷ lệ lớn và có nguy cơ tái nghèo cao. 

Do đó, những mô hình kinh tế có tính hiệu quả cao và thay đổi được nếp nghĩ, cách làm rất cần nhân rộng để cải thiện sinh kế. Chẳng hạn trước đây, đồng bào người Bhnong ở xã Phước Chánh (cũ) thường chăn nuôi heo theo hộ gia đình và thả rông ngoài vườn. Hình thức chăn nuôi này vừa khó kiểm soát đàn heo, lại không mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Khởi xướng các mô hình hay

Để thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân, cách đây 2 năm chính quyền xã Phước Chánh (cũ) đã xây dựng mô hình nuôi heo đen theo nhóm hộ ở thôn 1 để làm điểm và nhân rộng ra toàn xã. Như thời gian qua địa phương đã khởi xướng mô hình nuôi heo đen tập trung tại thôn 1 với 10 hộ gia đình tham gia.

Mô hình hỗ trợ người nghèo nuôi heo đen bản địa đang mang lại hiệu quả tích cực ở Phước Chánh.

Chị Hồ Thị Hậu (trưởng nhóm hộ thực hiện mô hình) chia sẻ, ban đầu cũng gặp một số khó khăn vì thiếu kỹ thuật, may mắn là nhóm hộ đã được hỗ trợ kịp thời, dần hình thành tư duy làm việc tập thể.

Theo chị Hậu, do thay đổi hình thức chăn nuôi và chưa nắm vững kỹ thuật nên thời gian đầu việc vận hành gặp nhiều khó khăn. Với tinh thần cùng nhau vươn lên thoát nghèo, các hộ chia sẻ kinh nghiệm, hoạt động mô hình từng bước đi vào nề nếp, tư duy làm việc tập thể bắt đầu hình thành.

“Đàn heo phát triển tốt, sinh sản những lứa đầu tiên, tạo niềm tin và khuyến khích các hộ tham gia. Từ mô hình này, sinh kế mới được tạo ra cho nhiều gia đình, mở hướng tăng thu nhập, giúp các hộ bớt khó khăn, mạnh dạn đăng ký thoát nghèo”, chị Hậu nói. 

Có thể nói mô hình nuôi heo đen bản địa do phụ nữ làm chủ ở Phước Chánh đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Thấy hiệu quả từ mô hình này mà nhiều hộ đã chủ động tham gia và đăng ký thoát nghèo.

Điển hình như gia đình chị Hồ Thị Sương (thôn 1, xã Phước Chánh), được hỗ trợ 5 con heo đen bản địa với kinh phí 23 triệu đồng, đối ứng bằng yêu cầu làm chuồng kiên cố. Nhờ chăm sóc tốt, đàn heo của chị phát triển lên hơn 20 con sau một năm. Kết hợp nấu rượu, trồng trọt và chăn nuôi, gia đình chị đã thoát nghèo.

“Mô hình giúp tôi bắt đầu tiếp cận được kỹ thuật chăn nuôi, tận dụng nguồn thức ăn, kết hợp sử dụng những phế phẩm từ chăn nuôi để làm phân bón. Từ nguồn vốn ban đầu ít ỏi, mô hình giúp tôi có bước khởi đầu tốt, dần dần vươn lên. Quan trọng nhất là mình có thêm quyết tâm sản xuất, có được thu nhập ổn định và tiếp tục đầu tư, mở rộng” - chị Sương chia sẻ.

Ngoài nuôi heo đen, ở xã Phước Chánh hiện nay còn triển khai mô hình trồng chanh không hạt, rừng kinh tế và nuôi bò sinh sản. Các mô hình liên kết giúp bà con chia sẻ kỹ thuật, được bao tiêu sản phẩm, từ đó yên tâm sản xuất và tăng thu nhập. Sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương đã tạo động lực để các mô hình này phát huy hiệu quả.

Điểm sáng “thay đổi nếp nghĩ, cách làm”

Cần khẳng định giảm nghèo bền vững với việc xây dựng, nhân rộng những mô hình hay, hiệu quả là một trong những nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt, được xã Phước Chánh tập trung trong nhiều năm qua. Điển hình như mô hình nhóm hộ “Thay đổi nếp nghĩ, cách làm” được đánh giá là điểm sáng trong triển khai cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững” địa bàn xã Phước Công (cũ).

Thay đổi nếp nghĩ, cách làm giúp cho người dân xã Phước Chánh nâng cao thu nhập từ mô hình kinh tế vườn.

Như tại thôn 2 ở xã Phước Công (cũ) đã thành lập mô hình này với 15 hộ gia đình tham gia. Nhóm hộ được thành lập và cử ra ban điều hành là những người chăm chỉ, chịu khó gương mẫu và có uy tín trong cộng đồng dân cư. Phương châm thực hiện là “Mưa dầm thấm lâu”, “Nông dân vận động nông dân” nhằm thay đổi nhận thức đến hành động.

Qua thời gian ngắn nhưng mô hình đã mang lại hiệu quả thiết thực. Trước đây mỗi khi đến mùa vụ, bà con làm ngày công cho hộ nào là hộ đó phải tổ chức ăn uống cho các thành viên tham gia. Nhưng hiện nay, nhóm hộ đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, cùng nhau đến giúp hộ gia đình thu hoạch vụ mùa xong ai về nhà nấy ăn cơm. 

Nhóm hộ nêu trên khi tham gia mô hình đã triển khai giúp nhau cải tạo hơn 15ha đất rẫy, loại bỏ cây trồng kém hiệu quả chuyển sang trồng sắn đem lại nguồn thu trung bình 18 triệu đồng/hộ/ha. Từ đó đời sống dần được nâng lên, giúp cho bà con thoát nghèo.

Ở địa bàn còn không ít khó khăn, lại tập trung đông đảo bà con dân tộc thiểu số như xã Phước Chánh thời gian qua đã luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX Tp. Đà Nẵng, cũng như Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam trước đây. Chẳng hạn như phối hợp với địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế tập thể, đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân hình thành tư duy liên kết, phát triển kinh tế tập thể, xây dựng các mô hình kinh tế hợp tác do thanh niên làm chủ nhằm nhân rộng điển hình, hỗ trợ HTX do phụ nữ quản lý, điều hành…

Bên cạnh đó là việc tích cực hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới ở địa phương gắn với chuỗi giá trị và liên doanh, liên kết, hợp tác và hỗ trợ tham gia hội chợ xúc tiến thương mại để quảng bá sản phẩm địa phương.

Tin rằng với những cách làm mới, nhân rộng mô hình kinh tế hiệu quả (đặc biệt là ưu tiên mô hình liên kết chuỗi giá trị) sẽ giúp bà con xã Phước Chánh từng bước thay đổi tập quán sản xuất cũ, tiếp cận cách làm mới với quy mô phù hợp hơn, tạo đòn bẩy kích thích người dân, đồng bào dân tộc thiểu số cùng nhau thoát nghèo và vươn lên làm giàu.          

Thanh Loan