“Bàn” về cách huy động nguồn lực từ đất đai

Hội thảo khoa học phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã có 3 phiên chuyên đề, với 30 tham luận của các chuyên gia trong nước, quốc tế, tập trung vào kinh nghiệm trong tổ chức xây dựng hệ thống đường sắt đô thị theo mô hình TOD, các vấn đề về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phát triển đường sắt đô thị tại các thành phố lớn của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore…; bài học xây dựng đường sắt đô thị cho hai thành phố của Việt Nam.

Đồng thời, tại hội thảo đã có các bài giới thiệu về dự án phát triển đường sắt đô thị ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; những khó khăn, điểm nghẽn trong triển khai thực hiện dự án...

Phát biểu tại phiên chuyên đề “Huy động nguồn lực từ đất đai”, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải nhấn mạnh: “Các chuyên gia trong và ngoài nước tại hội thảo đã khẳng định rằng, với tình hình thực tế hiện nay, đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống đường sắt đô thị tại Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là một việc hết sức cấp thiết. Nếu không tập trung triển khai dự án sẽ khiến cho hai thành phố thiệt hại lớn về kinh tế - xã hội và cản trở mục tiêu phát triển.

Chúng ta phải có cách làm mới, các cơ chế, chính sách đặc thù thì mới có hi vọng thực hiện được các mục tiêu hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, nơi có kết nối vùng Thủ đô và TP Hồ Chí Minh vào năm 2025”.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải nhận định, Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang thực hiện đồng thời nhiều nhiệm vụ có tính pháp lý quan trọng liên quan đến phát triển hệ thống đường sắt đô thị. Đó là cả hai thành phố đang đồng thời lập quy hoạch Thủ đô Hà Nội, quy hoạch TP Hồ Chí Minh, cùng việc thực hiện quy hoạch chung Thủ đô của hai thành phố. Hà Nội cũng đang triển khai rà soát điều chỉnh Luật Thủ đô. Có thể nói đây là thời cơ rất đặc biệt để phát triển hệ thống đường sắt đô thị của hai thành phố.

Các vấn đề mà chuyên gia khuyến nghị như: Cần có tầm nhìn mới về quy hoạch không gian xây dựng hệ thống mạng lưới đường sắt; cần mở rộng hơn các thể chế, chính sách đặc thù để phát triển hệ thống giao thông công cộng nói chung và đường sắt đô thị theo định hướng TOD nói riêng; vấn đề phân quyền, đều có thể được xem xét, kịp thời đưa vào văn kiện quan trọng nêu trên, làm cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện.

Do đó, ý kiến thu được trong phiên hội thảo hết sức quan trọng. Như các chuyên gia đã nêu, một trong những yếu tố quan trọng nhất để triển khai xây dựng đường sắt đô thị, trong đó có nguồn lực tài chính. Đặc biệt, nhiều chuyên gia khuyến cáo cần tính đúng, đủ chi phí cho giao thông đường sắt không chỉ trong giai đoạn xây dựng, mà còn cả sau khi hoàn thành, trong đó có bảo hành, bảo trì, vận hành đường sắt với chi phí không hề nhỏ.

Đây là một bài toán khó cần phải có lời giải đối với hai thành phố lớn ở Việt Nam. Kinh nghiệm thế giới cho thấy, nguồn lực quan trọng là huy động nguồn lực tài chính từ đất đai. Vì lý do đó, Ban Tổ chức dành phiên hội thảo chuyên đề để bàn riêng vấn đề về nguồn lực từ đất đai trong chuỗi các nội dung về phát triển đường sắt đô thị.

Tại phiên chuyên đề này, các chuyên gia tham luận, thảo luận, góp ý cụ thể về các nội dung như: Kinh nghiệm quốc tế về huy động nguồn lực từ đất đai; các chiến lược huy động nguồn lực từ đất đai; thu giá trị đất đai đô thị tăng thêm do đô thị được nâng cấp mang lại; lời khuyên cho phát triển đường sắt đô thị ở Việt Nam, cụ thể ở khu vực nội đô, ngoại thành…