Một năm thực hiện Nghị quyết 98: TP Hồ Chí Minh nhiều đổi mới

Huy động nhiều nguồn lực

TP Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, trung tâm lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, có sức lan tỏa, thúc đẩy phát triển vùng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Vì vậy, thành phố đã được Chính phủ giao tiên phong thí điểm các cơ chế, chính sách mới, đặc thù, thực tiễn hóa các chủ trương và định hướng mới trước khi được triển khai rộng khắp trong cả nước, đó là Nghị quyết 98.

Sau 1 năm triển khai, nghị quyết này đã giúp TP Hồ Chí Minh có nhiều thay đổi tích cực, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại cần tháo gỡ.

PGS.TS Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Học viện Cán bộ TP Hồ Chí Minh cho biết, sau một năm triển khai Nghị quyết 98, thành phố đã có những văn bản chính sách mới liên quan đến các vấn đề như: Hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm; quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, thể thao và văn hóa; tiêu chí, tiêu chuẩn, định mức quy định đối với số lượng cán bộ, công chức tại xã, phường, thị trấn; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Thành phố cũng ban hành mẫu công bố thông tin danh mục các dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược… để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Thành ủy viên, Trợ lý Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên, sau một năm thực hiện Nghị quyết 98, thành phố đã đạt được rất nhiều. Nghị quyết đã lan tỏa và thành phố đã vực dậy, phát triển. Cụ thể, về đóng góp GDP cho cả nước của TP Hồ Chí Minh, năm 2021 thành phố đóng góp 15,8%, nhưng chỉ 6 tháng năm 2024 là 16,4%. Đây là con số lớn, cho thấy đóng góp của thành phố tiếp tục đi lên. Tiếp đến là thành phố đóng góp vào tốc độ tăng trưởng kinh tế cả nước với 21,7% - rất cao trong tăng trưởng chung.

TP Hồ Chí Minh vẫn duy trì được "phong độ" khi đóng góp 26% vào tổng thu ngân sách cả nước, vẫn là địa phương đầu tàu cả nước, động lực cả nước.

"Trong một năm qua, thành phố đã cụ thể hóa các cơ chế, chính sách đặc thù bằng 30 nghị quyết của HĐND thành phố. Để có 30 nghị quyết đó thì phải chuẩn bị biết bao tờ trình, đề án từ các sở, ngành, quận, huyện chuyển đến UBND thành phố, Thành ủy thành phố", PGS.TS Trần Hoàng Ngân nói.

Về góc độ kinh tế, chính sách, TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia cho biết, với Nghị quyết 98, lần đầu tiên thành phố được cho một hệ thống cơ chế, chính sách đặc thù trong việc phân cấp, phân quyền, huy động nguồn lực tài chính và thu hút nhân lực. Sau một năm, TP Hồ Chí Minh đã rất nỗ lực, chuẩn bị kỹ lưỡng về khung pháp lý, các quy định thuộc thẩm quyền địa phương, từ đó, thành phố không còn phải thực hiện cơ chế xin - cho…

Người dân hưởng lợi

Tại TP Thủ Đức, Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức Nguyễn Bạch Hoàng Phụng cho biết, các cơ chế, chính sách đã nhanh chóng được triển khai theo Điều 10 Nghị quyết số 98. Thủ Đức được chủ động trong xây dựng, bố trí sắp xếp cơ cấu tổ chức các phòng, ban, đơn vị nhằm đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả trong vận hành, quản lý Nhà nước; được trao các thẩm quyền của TP Hồ Chí Minh và các sở, ngành. Đây là cơ hội lớn cho địa phương chủ động, đẩy nhanh các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian trung gian.

Bên cạnh đó, UBND, Chủ tịch UBND TP Thủ Đức được phép phân cấp, phân quyền cho các phòng, ban, đơn vị, các phường để xử lý công việc thuộc thẩm quyền của mình nhằm tăng tính chủ động, nâng cao trách nhiệm cho các đơn vị.

“Đáng chú ý, trong lĩnh vực cải cách hành chính, nhiều thủ tục hành chính sau áp dụng cơ chế chính sách từ Nghị quyết 98 đã được cắt giảm 2/3 thời gian, chi phí cũng giảm 1/2 so với trước; đội ngũ cán bộ công chức cũng được giảm áp lực hơn khi xử lý công việc hành chính công…

Đối với hạ tầng giao thông, nhiều tuyến đường huyết mạch đã được mở rộng nhờ việc đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng như đường Đỗ Xuân Hợp, Lê Văn Việt, Nguyễn Duy Trinh…”, ông Nguyễn Bạch Hoàng Phụng nói.

Tuy nhiên, cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Đức nhìn nhận, Thủ Đức đang gặp thách thức lớn khi phải thực hiện tinh giản biên chế với số lượng lớn trong khi khối lượng công việc ngày càng tăng. Địa phương đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh, các sở, ngành hỗ trợ hướng dẫn các quy trình, thủ tục trong triển khai các nội dung, lĩnh vực đã phân cấp, ủy quyền; tăng cường điều động, bố trí cán bộ có năng lực chuyên môn tốt về công tác tại Thủ Đức.

Tương tự, trong lĩnh vực Khoa học và Công nghệ, Nghị quyết số 98 mở ra cơ hội để TP Hồ Chí Minh huy động nguồn lực và triển khai nhiều chính sách đột phá trong lĩnh vực này. Thành phố đã ban hành chính sách về hỗ trợ dự án đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy hình thành và phát triển ngày càng nhiều các loại hình doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Dự kiến đến năm 2028, thành phố sẽ hỗ trợ hơn 1.000 dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo ở giai đoạn tiền ươm tạo; hơn 700 dự án ở giai đoạn ươm tạo và khoảng 200 dự án ở giai đoạn tăng tốc tiếp cận được với các nhà đầu tư.

Bà Nguyễn Thị Thu Sương, Quyền Trưởng phòng Quản lý Khoa học (Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh) cho biết, các chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên hứa hẹn góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện hành, khơi thông nguồn lực về khoa học và công nghệ của thành phố, đặc biệt là nguồn lực nước ngoài; kịp thời đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu phát triển, minh chứng cho vai trò then chốt của khoa học và công nghệ.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan, trong năm qua, sau khi triển khai Nghị quyết 98 đã giúp thành phố triển khai giải quyết nhiều vấn đề kinh tế - xã hội, tuy nhiên dù thành phố đã làm hết những gì có thể nhưng vẫn còn vướng những cái khó, cái mới, nhiều việc chưa triển khai được, còn nhiều việc chờ chừng nào có mới bắt đầu nghiên cứu. Ví dụ như mô hình TOD (phát triển đô thị lấy định hướng phát triển giao thông công cộng làm cơ sở). Mô hình này xác định rõ được áp dụng với các tuyến đường sắt đô thị và Vành đai 3 nhưng đến giờ thành phố vẫn chưa có TOD đường sắt đô thị và Vành đai 3. Hay như tín chỉ carbon, chưa có gì nên chưa làm, trong khi lẽ ra cần có cơ chế, chính sách để phát triển ngay từ bây giờ…

Vì vậy, theo ông Võ Văn Hoan, sắp tới TP Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục nhìn nhận, hình thành cơ chế, chính sách cụ thể của Nghị quyết 98 và trình HĐND thành phố. Từ những cơ chế, chính sách rõ ràng, TP Hồ Chí Minh sẽ nghiên cứu và kiến nghị Trung ương giải quyết, tháo gỡ vướng mắc nhằm triển khai hiệu quả nghị quyết.