Số hóa vùng sản xuất cây ăn quả: Rộng đường đưa nông sản xuất ngoại

Có mã định danh, thuận đầu ra

Những ngày tháng Tám, 40 thành viên của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Hào Thành, thôn Đồng Lân, xã Đồng Kỳ (Yên Thế) đón nhận niềm vui kép khi 14,5 ha nhãn của HTX được cấp chứng nhận Quy trình thực hiện nông nghiệp tốt VietGAP và sản phẩm nhãn chín muộn của địa phương được “xuất ngoại”. 

UBND huyện Yên Thế tổ chức xuất hành đưa nhãn chín muộn sang thị trường Australia.

Theo ông Tôn Quang Thành, Giám đốc HTX, dù mới thành lập được một năm song với kinh nghiệm sản xuất cùng hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, diện tích trồng nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP được các thành viên thực hiện đúng, đủ theo quy định, sử dụng thuốc đúng hướng dẫn và ghi chép nhật ký đầy đủ… 

Nhờ đó, cùng với việc đã được cấp mã vùng trồng, sản phẩm của HTX có đủ điều kiện để xuất khẩu. “Vụ này chúng tôi có khoảng 220 tấn nhãn chín muộn đủ điều kiện xuất khẩu. Việc lô hàng đầu tiên được đưa sang thị trường Australia chào hàng đã mở ra cơ hội nâng cao giá trị của loại cây trồng này”, ông Tôn Quang Thành nói.

Thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và PTNT), hiện toàn tỉnh có 204 mã số vùng trồng vải thiều với diện tích hơn 16 nghìn ha, 110 mã đối với nhãn (2 nghìn ha) và 117 mã đối với cam, bưởi (1,6 nghìn ha)... 

Nhờ được cấp mã vùng trồng, người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể tiếp cận thông tin về sản phẩm một cách dễ dàng, cơ hội “xuất ngoại” cũng như lên sàn thương mại điện tử của sản phẩm rộng mở.

Với 50 ha nhãn được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và cấp mã vùng trồng, năm nay thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Lục Nam, xã Lục Sơn (Lục Nam) cũng đón nhận niềm vui lớn khi có đến 40% sản lượng được bán thông qua hệ thống các siêu thị, sàn thương mại điện tử với giá bán cao (30 nghìn đồng/kg). Chỉ cần quét mã QR, khách hàng có thể biết được nguồn gốc của sản phẩm cũng như những giấy tờ pháp lý liên quan đến sản phẩm. 

Tương tự, nhờ có tem truy xuất nguồn gốc, vụ này một số hộ dân ở xã Nghĩa Phương (cùng huyện Lục Nam) đã đưa được sản phẩm na dai vào siêu thị Co.opmart Bắc Giang... “Hiện mỗi ngày chúng tôi đưa khoảng 300 kg na dai Nghĩa Phương vào bán tại siêu thị Co.opmart Bắc Giang. 

Dù số lượng không lớn, giá bán cũng chỉ chênh hơn 3-4 nghìn đồng/kg so với thị trường bên ngoài song chúng tôi thấy vui vì sản phẩm làm ra đã vào được hệ thống bán lẻ hiện đại. Điều này khẳng định chất lượng, thương hiệu sản phẩm”, chị Trương Thị Yên, thôn Kỳ Sơn, xã Nghĩa Phương nói.

Số hóa nâng giá trị cây ăn quả

Để từng bước số hóa sản phẩm, vùng sản xuất tập trung, Sở Nông nghiệp và PTNT đã hoàn thành xây dựng “Bản đồ số hóa các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh các sản phẩm chủ lực, đặc trưng; các vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh”. 

Thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Lục Nam thu hoạch nhãn.

Chỉ với điện thoại thông minh hoặc máy tính có thể kiểm tra đầy đủ thông tin về vị trí, diện tích, sản lượng cũng như sản phẩm đối với từng vùng. Đồng hành cùng cơ quan chuyên môn, các địa phương cũng quan tâm xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu cho sản phẩm đặc trưng của mình. UBND huyện Lục Nam sớm xây dựng Văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm na dai Lục Nam. 

Nhiều vườn na đã áp dụng, được công nhận tiêu chuẩn VietGAP, được cấp mã vùng trồng, cấp mã QR, cấp tem chống hàng giả. Ðây chính là những dữ liệu để đơn vị chức năng, người tiêu dùng tự mình truy xuất được nguồn gốc, nắm được quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch quả na, từ đó yên tâm về chất lượng của quả na.

Tương tự, các hộ dân trồng vải thiều theo tiêu chuẩn GlobalGAP ở xã Phúc Hòa (Tân Yên) cũng yên tâm hơn về đầu ra khi sản phẩm có nguồn gốc, được thị trường biết đến. Ông Nguyễn Văn Thuận, thôn Quất Du 2, xã Phúc Hòa nói: “Vụ vải vừa qua, hơn 7 tấn vải (khoảng 40% sản lượng) của gia đình đã được cung cấp đến người dân Nhật Bản, Pháp và một số nước khác. Không chỉ bán được giá cao hơn so với tiêu thụ nội địa (cao hơn 10 nghìn đồng/kg), chúng tôi cũng không phải lo tiêu thụ vì doanh nghiệp đến tận vườn thu mua”.

Thực hiện “Đề án hỗ trợ phát triển sản xuất cây ăn quả bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2021 - 2025”, năm nay, Sở Nông nghiệp và PTNT sẽ thực hiện số hoá 129 vùng trồng, trong đó vải thiều 43 vùng, nhãn 17 vùng, cam bưởi 39 vùng, na 10 vùng, táo 8 vùng, ổi 11 vùng và vú sữa 1 vùng. 

Tại các vùng này, bên cạnh xây dựng cơ sở dữ liệu, ngành sẽ lựa chọn nhà thầu cung cấp phần mềm quản lý, nhật ký điện tử trên ứng dụng thông minh. Thay vì ghi nhật ký thủ công bằng sổ, các hộ sẽ ghi lại quy trình chăm sóc, quản lý sản xuất bằng điện thoại thông minh; có tem truy xuất nguồn gốc gắn với bộ nhận diện nhãn hiệu. 

Ông Dương Thanh Tùng, Giám đốc Sở Nông nghiêp và PTNT cho biết: “Cùng với đẩy nhanh việc lựa chọn nhà thầu cung ứng nền tảng công nghệ số phù hợp, chúng tôi đang hoàn thiện hồ sơ, đề nghị cấp thêm 187 mã vùng trồng mới cho các loại cây ăn quả. 

Đối với 129 vùng thực hiện số hóa trong năm nay, Sở thành lập tổ công tác, giao cán bộ phụ trách từng địa bàn, từng vùng để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong thiết kế bao bì, nhãn hiệu; mã nhận diện sản phẩm... Tuy nhiên để thành công các chủ thể cũng cần ý thức rõ trách nhiệm, quan tâm đầu tư hạ tầng tại vùng trồng đã được cấp mã, nhất là hệ thống internet, camera".

Bài, ảnh: Sỹ Quyết