Nhiều ngân hàng vẫn chật vật huy động vốn để đáp ứng nhu cầu tín dụng

Theo số liệu do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, đến cuối tháng 7, tiền gửi của khách hàng cá nhân và tổ chức kinh tế tại các tổ chức tín dụng đạt 15,725 triệu tỷ đồng, giảm 0,44% so với tháng liền trước (giảm 73.000 tỷ đồng). Nguyên nhân là do tiền gửi của tổ chức kinh tế sụt giảm mạnh.

Tiền chảy vào một số nhà băng đang sụt giảm

Cụ thể, tiền gửi của tổ chức tính tới cuối tháng 7/2025 chỉ còn 7,98 triệu tỷ đồng, giảm gần 128.000 tỷ đồng so với tháng trước. Ngược lại, tiền gửi dân cư có sự tăng trưởng đều đặn và lập kỷ lục mới trong tháng 7 khi tăng thêm 54.087 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nếu tính từ đầu năm, lượng tiền gửi của khối tổ chức vẫn tăng hơn 4%, trong khi cùng kỳ năm ngoái lại ghi nhận giảm hơn 1%. Còn tiền gửi dân cư đạt gần 7,75 triệu tỷ đồng, tăng 9,68% so với đầu năm.

Mặc dù tiền gửi cư dân tại các tổ chức tín dụng tăng, nhưng vẫn có sự phân hoá giữa các ngân hàng. Dữ liệu từ Investing.com (tổng hợp từ báo cáo tài chính quý III/2025 của 27 ngân hàng niêm yết) cho thấy, tổng tiền gửi khách hàng cuối tháng 9/2025 đạt hơn 12,26 triệu tỷ đồng, tăng gần 207.000 tỷ so với cuối tháng 6/2025. Đây là mức tăng thấp nhất trong 6 quý gần đây.

Đáng chú ý, có 8/27 ngân hàng ghi nhận tiền gửi sụt giảm trong quý III. Trong khi trước đó, toàn bộ 27 ngân hàng đều tăng trưởng dương trong quý II/2025. Những ngân hàng sụt giảm tiền gửi bao gồm BacABank, Kienlongbank, NamABank, PGBank, VietBank, VPBank…

Trong đó, VPBank giảm gần 15 nghìn tỷ đồng xuống còn gần 586 nghìn tỷ đồng. Trước đó, VPBank từng là ngân hàng hút tiền gửi mạnh nhất hệ thống trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng hơn 115 nghìn tỷ đồng, tương đương tăng trưởng 24%. Các ngân hàng còn lại như Kienlongbank, NamABank, PGBank giảm không đáng kể, khoảng 1–3 nghìn tỷ đồng.

Ngoài 8 ngân hàng này, các ngân hàng còn lại đều ghi nhận tăng trưởng tiền gửi, trong đó nhóm Big 4 gồm: BIDV, Vietcombank, VietinBank, Agribank vẫn là những ngân hàng có lượng tiền gửi lớn nhất hệ thống. VietinBank dẫn đầu, hút thêm hơn 55,5 nghìn tỷ đồng, nâng tổng tiền gửi lên hơn 1,77 triệu tỷ đồng.

Ở khối ngân hàng thương mại tư nhân, Techcombank cũng phục hồi mạnh trong quý III, tăng hơn 50 nghìn tỷ đồng, sau khi giảm nhẹ trong quý I và tăng gần 13,5 nghìn tỷ đồng trong quý II. LPBank cũng ghi nhận tăng trên 13 nghìn tỷ đồng trong cùng kỳ…

Trước dấu hiệu tăng trưởng tiền gửi chậm lại, từ đầu quý IV/2025, nhiều ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động để thu hút vốn. Theo Chứng khoán MBS, trong 18 ngân hàng theo dõi, có 6 ngân hàng tăng lãi suất trong tháng 10, trong đó LPBank đang áp dụng lãi suất cao nhất cho kỳ hạn 12 tháng là 6,1%/năm. Việc lãi suất tiền gửi tăng nhẹ vào đầu quý IV phản ánh nhu cầu huy động vốn gia tăng nhằm đáp ứng tín dụng có xu hướng tăng mạnh vào cuối năm theo chu kỳ.

Dòng tiền tiết kiệm sẽ tăng trong quý cuối năm

Điều đáng chú ý là hiện lãi suất tiền gửi phổ biến vẫn dưới 6%/năm ở kỳ hạn 12 tháng, nhưng kênh tiết kiệm vẫn được nhiều người ưa chuộng do tính ổn định và rủi ro thấp hơn so với các kênh đầu tư khác.

Trong khi đó, thị trường chứng khoán biến động mạnh, vàng nhiều lần lập đỉnh mới khiến nhiều nhà đầu tư cá nhân tạm dừng “lướt sóng”, còn bất động sản tuy có dấu hiệu hồi phục nhưng thanh khoản chưa cao.

Giới phân tích dự báo, nếu lãi suất huy động duy trì quanh 6-6,3%/năm, dòng tiền tiết kiệm sẽ còn tiếp tục tăng trong những tháng cuối năm, nhất là khi các kênh đầu tư khác chưa có đột phá rõ ràng.

Bên cạnh đó, hiện nay, tăng trưởng tín dụng tăng cao. Tính đến 28/10, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 14,77% so với cuối năm 2024 và tăng 20,69% so với cùng kỳ năm ngoái, cho thấy khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế đang phục hồi rõ rệt.

Liên quan đến tín dụng, trong báo cáo vừa công bố, Techcombank cho biết, 9 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng tín dụng của ngân hàng này đạt hơn 13,4%, cao hơn 4 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ tăng 9,1%), cho thấy nhu cầu vốn trong nền kinh tế đang phục hồi mạnh. Trong khi đó, tăng trưởng huy động 9 tháng đầu năm chỉ đạt 10,65%. Mức chênh lệch khá cao khiến các ngân hàng thương mại phải tăng cường huy động để đảm bảo nguồn vốn cho vay trong tương lai.

Mặt bằng lãi suất huy động cuối năm có tăng dẫn đến một số nhà đầu tư lo lắng về việc đảo chiều chính sách tiền tệ, tuy nhiên, Techcombank nhận định việc tăng lãi suất huy động chủ yếu để phục vụ cho nhu cầu tín dụng tăng trong giai đoạn cuối năm.

“Dự báo mặt bằng lãi suất mặc dù có tăng nhẹ nhưng vẫn được giữ ở mức thấp để hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới”, báo cáo nêu.

Để đáp ứng vốn cho nền kinh tế giai đoạn cao điểm cuối năm, bên cạnh kênh huy động tiền gửi, nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh phát hành trái phiếu với lãi suất hấp dẫn hơn. Việc phát hành trái phiếu không chỉ giúp bổ sung nguồn lực cho tăng trưởng tín dụng mà còn là lựa chọn tối ưu khi mặt bằng lãi suất tiết kiệm đang thấp, và các nhà đầu tư tổ chức tìm kiếm công cụ có lợi suất cao hơn.

Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong quý III, ngân hàng là nhóm phát hành trái phiếu nhiều nhất với gần 90.777 tỷ đồng, chiếm 70,2%. Tiếp đến là bất động sản với gần 27.778 tỷ đồng, tương đương 21,5% tổng giá trị trái phiếu phát hành.

Về lãi suất, báo cáo VBMA cho biết, 53% trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý III/2025 có kỳ hạn từ 1 - 3 năm. Lãi suất phát hành bình quân trong quý này là 7,18%/năm; kỳ hạn phát hành bình quân 4,6 năm.

Lãi suất phát hành trái phiếu doanh nghiệp bình quân trong quý III tăng 0,49%/năm so với quý trước và tăng 0,58%/năm so với cùng kỳ naqm 2024. Mức tăng của lãi suất trung bình chủ yếu đến từ lãi suất phát hành của nhóm ngân hàng tăng lên.

Huyền Anh